Aşırı Genelleme



Aşırı Genelleme,bir olaya,duruma,olguya toptancı bir bakış açısıyla bakmaktır. Bu durumu biraz daha iyi kavrayabilmek adına size bazı örnekler yazacağım;
-Bütün erkekler,fırsatını bulunca aldatır.
-Kadınlar,parası olmayan erkekleri sevmez.
-Tüm anneler,kutsaldır.(Burada bana eleştiri gelecek olabilir.Üçüncü sayfa haberlerinde çocuğuna karşı olumsuz davranış şekli gösteren anneleri göz ardı edemeyiz değil mi?)
-Ankara'nın kızlarına güven olmaz.(Vallahi şarkı bile var bu konuda.Boş yere ağlama kalbini bağlama Ankara kızlarına diyor şarkı :))
Bu örnekleri giderek çoğaltabiliriz. Aşırı genellemede beynimiz  bizi belirsizliklerden korumak için önceki tecrübelerini referans alır. Amacı sizi tehlikelerden korumaktır çoğu kez. Fakat bu durum bizim hayatımıza da sorun getirebilir. Yine bir örnek üzerinden gideyim;erkeğin bir kız arkadaşı çıkma davetini bir kez reddediyorsa,bir daha asla böyle bir şeye kalkışmak istemeyebilir. Belki de kız arkadaşının o teklifi reddetme nedeni o döneme has,geçici bir problemdir. Kişi,nedeni bile sorgulamadan önceki deneyimleri doğrultusunda olumsuzluğa kapılıp vazgeçerse belki de güzel olabilecek bir birliktelik başlamayacaktır. Burada reddedilen kişinin geçmişten gelen bir inancı vardır,davranışı da o doğrultudadır.


Kendimizin yaptığı aşırı genellemeler var mı ona bakarsak,belki de bu toptancı bakış açımızı biraz düzeltebiliriz. Bu aşırı genellemeyle çevre tarafından nice etiketlemelere tabi tutuluruz:
''Ayş, iyi bir insandır.''genellemesine göre Ayşe,hep iyilik yapmalıdır. Halbuki her insan gibi Ayşe'nin de hatalı davranışları olabilir. Hatalı bir davranışı olduğunda da bu durum onu tamamen kötü de yapmaz üstelik.Her insan biraz kötü,biraz da iyidir.Tamamen melek gibi iyi ya da şeytan kadar kötü olması beklenemez.
Size tavsiyem,hangi konularda aşırı genelleme yapıyorsanız onu bir ajandaya yazın.Bu aşırı genellemeler sizde neye hizmet ediyor?Sizi ne olmaktan koruyor onun üzerinde düşünün. Geçmişte bu konuyla ilgili yaşadığınız deneyimleri de hatırlayıp yazın gerekirse.Sonra da kendinizi aşırı genelleme tuzağından kurtulmak için perhize sokun ve konuşmalarına dikkat edin. Çevrenizdeki insanların yaptığı aşırı genellemeler de dahil olmak zorunda değilsiniz. Aşırı genellemeyi azalttığınızda kontrolcü yanınızın azaldığını ve hayatı biraz daha farkındalıklı yaşadığınızı göreceksiniz.
(Şunu da söylemeden geçmeyim,sosyoloji bilimi toplumu anlamak için çalışmalar yapar ve toplumla ilgili verileri düzenlemek için genellemeler üzerinden gider.Benim anlatmaya çalıştığım bireysel yaptığımız aşırı genelleme.Yani kendi inançlarımız doğrultusunda yaptığımız öznel genellemeler)
Hadi bakalım kolay gelsin :)

Aşırı Genelleme Aşırı Genelleme Reviewed by Yurdagül Çelik on Aralık 08, 2019 Rating: 5

28 yorum:

  1. İlk görseldeki; "Kadının tahmin ettiği şey, erkeğin emin olduğu şeyden daha doğrudur" sözüne hayran oldum. Ne kadar doğru bir söz :-) Erkeğim diye demiyorum ama bizim beynimiz kadınların beyni kadar karmaşık çalışmıyor. Kadınlar olmasa yolumuzu bulamazdık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mehmet bey,bu yorumunuzla yine aşırı genelleme yapmışsınız ama :(
      Kadınlar,erkekler diye ayırmıyoruz bireysel olarak :)

      Sil
  2. Allahım bu kadar mükemmel bir yazı olamazdı :)) Görselleriyle ve kelimeleriyle mesajları o kadar harika iletiyor ki, teşekkürüm yeterli olmaz. Şu aralar tam da bu tür genellemeleri olan biriyle meşgul olduğumdan denk geldi. Sağol Yurdagülcüğüm :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne güzel bir yorum bu.Akşam evde otururken spontane yazdığım bir yazı.Makalaye benzemesin istedim.Eğer anlatabildiysem ne mutlu bana :)
      Benden de kucak dolusu sevgiler :)

      Sil
  3. Genelleme yaparım ve çoğunlukla da tutar:) İstisnalar kaideyi bozmaz:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Seni güvende tutuyordur,koruyordur gelecek tehlikelerden genelleme.Ama bireysel genellemler üzerine bir kez daha düşünmeni isterim şeker :)

      Sil
    2. Evet canım istinasnaları her daim aklımın kıyısında bulunduruyorum:)

      Sil
  4. O kadar zor ki aslında her bireyi veya durumu objektif bir göz ile değerlendirmek.
    Kişi objektif de davransa,realist de davransa bu sefer yanlız kalma ihtimalini göz önünde bulundurmak zorunda kalıyor.
    Doğru ve gerçeği hepimiz istiyoruz aslında ama kaçımız gerçek ve doğruyu kaldırabilir?
    Belki genelleme yapmak biraz da bununla ilgili.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet bazı doğrular bize ağır gelebilir ve hazır olmayabiliriz.Fakat gözlerimizi kapatmak olanın orada olmadığını göstermediği için eninde sonunda açmalıyız gözlerimizi diye düşünüyorum...

      Sil
  5. ne güzel söyledin eveet ve karikatürler acaip komiiik :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Uygun karikatür bulmaya çalışıyorum,beğendiyse ne mutlu :)

      Sil
  6. Kendimle gurur duydum yazını okuyunca Yurdagül abla.
    Hiç mütevazilik yapmayacağım çok şükür gram yok ben de bu huy.🙈Orjinal bir insanım zaten malum.😁
    Genelleme yapmak bana oldum olası komik geliyor.
    Herkesin parmak izi bile farklı olduğu şu dünya da alıp da birşeyleri topluca aynı kefeye koymak tabiata ters bir kere ya..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu yapabiliyorsan vallahi ben de seninle gurur duydum Büşracığım :)
      Bireysel genelleme yapılamayacağını ne güzel örneklemişsin :)
      Öpüyorum seni :)

      Sil
  7. Oh very interesting darling
    xx

    YanıtlaSil
  8. genelleme yapma konusunda cidden sızıntılara girerek makale kaleme almışsınız olaylara bakış açınız muhalif galiba yanlış anlamayın harika özetlemişsinz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Muhalif değil de bildiğimiz yanlışları düzeltelim istiyorum :)
      Teşekkürler :)

      Sil
  9. Genelleme yapmak bizi hataya düşürür, Genelleme yapmak yerine karşımızdaki kişinin veya kişileri tanımaya çalışıp ona göre davranış sergilemeliyiz. Bazen doğru bildiklerimiz yanlış yanlış bildiklerimizde doğru çıkar o bakımdan hataya düşmemek için önce iyi bir gözlemci olmak lazım diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İyi bir gözlemci ibareniz çok doğru.Gözlem yeteneğimizi geliştirmemiz lazım.
      Teşekkürler bu güzel katkı için...

      Sil
  10. Sonuna kadar hak vererek okudum yazını. Her yazından dersler çıkarıyorum ben de. Insan olarak gelişimin ve değişimin sonu yok ☺️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle aynı düşünüyoruz.Gelişime açık tüm insanlara selam olsun bizden :)

      Sil
  11. Orada başka dinamikler de giriyor devreye.Bilinçaltı süreçler işliyor ve kadınlar oğullarını güç kazanma faktörü olarak gördükleri için pek paylaşmak istemeyebiliyorlar :( Yine de her gelin ve kaynana böyle değildir sanırım.

    YanıtlaSil
  12. Genelleme yapmak ilkel beynimizin doğasında var. Tabi aşırı genelleme daha farklı.. Yine de yatkınlıĝımızın olduğu bir konu..
    İnsan beyni, yukarıdan aşağıya üç katmandan oluşur. Bu katmanları bilim insanları, “yeni beyin”, “orta beyin” ve “ilkel beyin” olarak isimlendirir. İlkel beynimiz sayesinde aldığımız kararların çoğunu hiç düşünmeden, kendimize göre bazı yöntemler ve kısa yollar kullanarak alırız.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Değerli bilginiz ve katkılarınız için çok teşekkür ederim :)
      Sevgi ve saygılarımla :)

      Sil
  13. Bence de çok genelleme yapmamak gerekli herkes kendini zeki sanıyor olanlarda vardır tabiki abi kimsenin bayan erkek ayırt etmeksizin yani hiç bir bireyi küçümsememek gerekli :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Küçümseme meselesi de tabi apayrı olarak da irdelenecek bir konu.
      Teşekkürler :)

      Sil
  14. Yapıyorum ben bunu yaa :( Ama tanıma fırsatım oluyorsa fikrim değişiyor o ayrı :((

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biraz insanları tanımaya çalışsak iyi olur sanki😉

      Sil

Blogger tarafından desteklenmektedir.